Wprowadzenie
System Dozoru Elektronicznego (SDE) to ustawowa forma wykonywania kary pozbawienia wolności poza zakładem karnym. Umożliwia odbycie orzeczonej kary we własnym domu, pod warunkiem ścisłego przestrzegania zasad ustalonych przez sąd penitencjarny albo komisję penitencjarną.
Dla wielu osób to szansa na uniknięcie izolacji więziennej, kontynuowanie pracy zawodowej i utrzymanie więzi rodzinnych.
Poniżej wyjaśniam, kto może ubiegać się o zgodę na odbycie kary w tej formie, na czym polega dozór i dlaczego warto skorzystać z pomocy adwokata od spraw karnych.
Czym jest dozór elektroniczny?
Dozór elektroniczny to jedna z form wykonywania kary pozbawienia wolności, przewidziana w Kodeksie karnym wykonawczym. Skazany odbywa karę w miejscu stałego pobytu, najczęściej w mieszkaniu, pod warunkiem zastosowania środków technicznych umożliwiających kontrolę jego obecności.
W praktyce skazany może opuszczać miejsce pobytu w określonych porach dnia, np. aby udać się do pracy. W pozostałym czasie musi bezwzględnie przebywać pod wskazanym adresem. Naruszenie warunków może prowadzić do cofnięcia zgody i zarządzenia odbycia kary w zakładzie karnym.
Kiedy można skorzystać z dozoru elektronicznego?
Zgodnie z art. 43la § 1 k.k.w., zezwolenie może być udzielone, jeżeli:
– orzeczona kara nie przekracza 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, albo skazany odbywa karę do 3 lat i pozostała mu do odbycia część nie dłuższa niż 6 miesięcy,
– skazany ma określone miejsce stałego pobytu,
– osoby pełnoletnie współzamieszkujące wyraziły pisemną zgodę,
– nie zachodzą przeszkody techniczne,
– cele kary mogą być osiągnięte mimo jej wykonywania poza zakładem karnym.
Wniosek o zastosowanie dozoru elektronicznego może złożyć skazany, jego obrońca, prokurator, kurator sądowy lub dyrektor zakładu karnego (art. 43lc k.k.w.).
Jak wygląda wykonywanie kary w SDE?
Zgodnie z art. 43na k.k.w., sąd penitencjarny albo komisja penitencjarna ustala harmonogram, który określa godziny, w jakich skazany może opuszczać miejsce pobytu. Maksymalnie może to być 12 godzin dziennie.
Zezwolenie może obejmować:
– pracę zarobkową,
– naukę,
– sprawowanie opieki nad bliskimi,
– terapię, leczenie, praktyki religijne,
– inne ważne potrzeby życiowe.
Poza wyznaczonymi porami skazany musi przebywać w miejscu odbywania kary. Obowiązki osoby odbywającej karę w formie dozoru są szczegółowo określone w postanowieniu.
Cofnięcie zgody na SDE
Zgodnie z art. 43zaa k.k.w., sąd penitencjarny może uchylić zezwolenie, jeżeli skazany:
– nie podejmie współpracy przy instalacji urządzeń,
– nie przestrzega warunków wykonywania dozoru,
– narusza porządek prawny,
– został tymczasowo aresztowany lub osadzony w innej sprawie.
Po uchyleniu zezwolenia skazany odbywa resztę kary w zakładzie karnym. Ponowne przyznanie SDE w tej samej sprawie nie jest możliwe.
Rola adwokata w sprawie o dozór elektroniczny
Zastosowanie dozoru elektronicznego nie następuje automatycznie. Sąd bada, czy w konkretnej sprawie zachodzą przesłanki i czy wykonanie kary w tym systemie będzie wystarczające dla osiągnięcia jej celów. Jeśli potrzebujesz pomocy – zapraszam do kontaktu.
Adwokat może pomóc w:
– ocenie, czy wniosek ma szanse powodzenia,
– przygotowaniu pełnej dokumentacji,
– zebraniu zgód współlokatorów,
– reprezentowaniu skazanego przed sądem penitencjarnym.
Dozór elektroniczny – najczęstsze pytania
Czy każdy skazany może liczyć na dozór elektroniczny?
Nie. Obowiązują ścisłe przesłanki ustawowe. Sąd każdorazowo indywidualnie ocenia, czy skazany spełnia wymagania.
Czy w czasie odbywania kary można pracować?
Tak. Praca zarobkowa może być uwzględniona w harmonogramie dozoru.
Co jeśli naruszę warunki dozoru?
Sąd może uchylić zezwolenie. Wtedy kara będzie wykonywana w zakładzie karnym.
Czy dozór elektroniczny to to samo co areszt domowy?
Nie. Dozór elektroniczny to forma wykonywania kary pozbawienia wolności po wyroku. „Areszt domowy” nie jest terminem ustawowym i bywa stosowany potocznie.
Czy mogę złożyć wniosek samodzielnie?
Tak, ale pomoc adwokata może znacząco zwiększyć szanse na pozytywne rozpoznanie wniosku.
- By B. Ozga